კავკასიური ცეკვა მოსკოვური ილეთებით – გენრი დოლიძის ბლოგი

დიდი ქორეოგრაფიული ნიჭით არასოდეს გამოვირჩეოდი, მაგრამ ქართული და ზოგადად “კავკასიური” ფოლკლორის და ფოლკლორული ხასიათის საავტორო შემოქმედების გულშემატკივარი ვარ. რახან ამ წერილით დაინტერესდით, ვისარგებლებ შემთხვევით და ერთ საკითხზე ჩემი თვალით შეგახედებთ: ამ ორიოდე წლის წინ ნახევარი საქართველო აღშფოთდა და გადაშფოთდა ანსამბლ “სუხიშვილების” ნაციონალური ბალეტის (ბალეტის!) მიერ შესრულებული ცეკვის თანამედროვე, მოდერნისტული ელემენტების გამო და ლამის თემიდან მოკვეთა, ჩაქოლვა და “ოდნოკლასნიკიდან” გაძევება მოითხოვა ამ “ბაბუისა და ბებიის შემარცხვენლებისა”. ფეისბუქით პეტიციაც აფრინეს დავით აღმაშენებელთან, დიდ ილიკოსთან, მაია წყნეთელთან და სხვა დიდ წინაპრებთან…

…და ამ აღშფოთებით “მჭმუნვარე დაღრეჯილობაში” მყოობადობს ერი (გამონაკლისმა ინდივიდებმა მაპატიეთ), რომელშიც ბოლო წლებია, მასკვაში დაწერილი კავკასიური “ლეზგინკა” პოპულარობით აჭარულ და რაჭულ ცეკვას უტოლდება. მიმიხვდით ალბათ, წვეტიანი “ტუფლებით” რომ იბრიქებიან კავკასიელები და მხრების მკვეთრი მოძრაობით თავის “ვასკაჩობას” დემონსტრირებენ რუსულ და “უჟე” ქართულ ქორწილებში… მოკლედ რომ ვთქვათ, “წვეტიანი ტუფლებით” საცეკვაო მოსკოვური ლეზგინკა მოგვწონს, (გეთანხმებით, კარგი შესრულებით შთამბეჭდავი სანახავია, გამოგიტყდებით და ერთხელ მეც ავაყოლე მხრები), მაგრამ სუხიშვილების ბალეტის შესრულებული “ქართულის” ქართული (თუნდაც ევროპული) მოდერნი – არა…

“ლეზგინკას” “პრობლემა” ის არის, რომ იგი ემყარება არა ჩვენს ეთნოკულტურას, ფოლკლორულ ტენდენციებსა და სოციალურ რეალობას, არამედ მოსკოვში ჩამოყალიბებულ სტერეოტიპულ შეხედულებას ჩვენზე. ანუ ამ ცეკვის პერსონაჟები არიან არა ისეთები, როგორებიც სინამდვილეში ვართ (ვიყავით) კავკასიელები, არამედ ისეთები, როგორებიც ჯერ კიდევ საბჭოთა კავშირის დროს წარმოვედგინეთ ცენტრს. სხვანაირად რომ ვთქვათ, ეს ცეკვა უფრო წარმოადგენს არა ლეკურის რემიქსს, არამედ გიორგი დანელიას, “მიმინოს” ცნობილი კადრის დავარცხნილ ვერსიას, სადაც ნასვამი ქართველი პილოტისა და სომეხი მძღოლის აღტყინებულ როკვას აღფრთოვანებაში მოჰყავს მოსკოვური ელიტა. მიუხედავად ქაოტურობისა და ცუდი პლასტიკისა, ორიგინალს (კიკაბიძე-მკრტიჩიანის ცეკვას) “რესთაილინგისაგან” (თანამედროვე საქორწილო ლეზგინკისგან) განსხვავებით არაფერს ვერჩი, რადგან იგი კულტურული სტერეოტიპის ჰიპერბოლიზებულ-გაშარჟებული ვარიანტი უფროა, ვიდრე კავკასიური ცეკვა.

ახლა, პირველ თემას, ნაციონალურ ბალეტს რომ დავუბრუნდეთ: ფოლკლორს არავინ გვართმევს. ის ჩვენი საგანძურია და ხელშეუხებლად უნდა გადაეცეს შთამომავლობას, მაგრამ ამ მემკვიდრეობას ფოლკლორის ფესვებზე აღმოცენებული თანამედროვე საგანძურიც რომ დავუმატოთ, ამით რა დააკლდება ან წინაპრებს, ან მომავალს, ან საქართველოს?

ვინც არ მეთანხმებით, შეგიძლიათ, თქვენი განსხვავებული აზრი თქვენსავე FB-კედელზე გამოაქვეყნოთ, ოღონდ მანამდე ხისტი და მკვეთრი მოძრაობებით ბეჭები შეათამაშეთ.

P.S. აქვე მინდა, პატივისცემა და უდიდესი სიყვარული დავაფიქსირო ჩრდილოკავკასიელების და ჩრდილოკავკასიური კულტურის, ასევე, სახელდობრ, ორიგინალი ლეკურის – “ლეზგინკის” მიმართ. მე, უბრალოდ, წინააღმდეგი ვარ კავკასიური და, მათ შორის, ქართული კულტურის რუსოცენტრული მოდერნიზმისა.

P.P.S.იუთუბის მოყვარულო, ნიჭიერო და ჩემო საამაყო, თინეიჯერებო, გახსოვდეთ: კრემლი ცუდი ქორეოგრაფია!