დოლარი მყარდება თუ ლარი უფასურდება? – გუჯა ხაბაძის ეკონომიკური ბლოგი

ბოლო დღეებში, კორონა ვირუსის პირობებში მსოფლიოს მასშტაბით არსებული ქვეყნების უმრავლესობის ეროვნული ვალუტა დოლართან მიმართებაში უფასურდება… მძლავრი კრიზისისას მათი ვალუტის მკვეთრი ვარდნის ხარისხი, მეტწილად, ამავე ქვეყნების კრიზისთან ბრძოლის მექანიზმებზე და მათ ეფექტურობაზეა დამოკიდებული. ის სახელმწიფოები, რომლებიც ახერხებენ გაუფასურების პროცესის შეფერხებას, ნაკლებად მტკივნეულად შეძლებენ მძიმე ვითარების დაძლევას.

ობიექტურობისთვის, ჩვენი მთავრობის ნაბიჯების ეფექტიანობის ხარისხის მასშტაბები რომ განვსაზღვროთ, შევადაროთ ჩვენი ქვეყნის მოცემულობა ვალუტის სიმყარის კუთხით მეტწილად იდენტური მახასიათებლების მქონე ქვეყნის, სომხეთის კურსს.

სომხეთის ეროვნულმა ვალუტამ დოლართან მიმართებაში (კრიზისის კულმინაციის ეტაპიდან ამ მომენტამდე) გაუფასურება განიცადა 2,8 პროცენტით, ხოლო საქართველოს ეროვნულმა ვალუტამ – 24,5 პროცენტით. ეს აღნიშნული ფაქტი გამოხატვაა იმ ვითარებისა, რომ არაეფექტური ბრძოლა კრიზისთან და ცუდი მზადყოფნა კრიზისისთვის, ამ შემთხვევაში, არის პრობლემის კარდინალური ფაქტორი.

მეტი ლუსტრაციისათვის მექანიზმებთან მიმართებაში მოვახდინოთ 3 ძირითადი ეტაპის კლასიფიკაცია და დახასიათება:
1)კრიზისამდელი პერიოდი;
2)უშუალოდ კრიზისული მდგომარეობა ;
3) რა იქნება კრიზისის შემდეგ. 
ყველა მიმდინარე ეტაპზე ეროვნული ვალუტა ეკონომიკურ მდგომარეობასა და მის ცვლილებებზე პროპორციულად რეაგირებს. გლობალური ეკონომიკური სტრატეგიის არქონისა და პროცესების ინსტიქტური მართვის გამო, ქვეყანაში არსებული არამდგრადი ვალუტის დადებითი მიმართულების დაფიქსირება მოკლევადიანი პერსპექტივით, მეტწილად რეზერვების გაყიდვის ხარჯზე დგებოდა, შესაბამისად , მოულოდნელი კრიზისისთვის ნაკლებად მზად ვიყავით ჩვენც და ეროვნული ვალუტაც          კრიზისული მდომარეობის საწყის ეტაპზე, ფინანსთა მინისტრმა, ივანე მაჭავარიანმა, კეინიანისტური მეთოდოლოგიით იხელმძღვანელა, რაც შემდეგ ნაბიჯებში ნათლად აისახა: ის გამოვიდა ბიუჯეტის კორექტირებით და გაზარდა ხარჯვითი წილი, ასევე დაასუბსიდირა ტურისტული ობიექტები და სხვა. რაც უფრო ერთ კონკრეტულ სფეროში დაგროვებული პრობლემატური პროცესების მთელ მოსახლეობაზე (გადასახადის გადამხდელებზე) გადაბალანსების მცდელობა იყო, ვიდრე – ტოტალური შედეგის შემსუბუქება.
მთავარი კითხვა – რა იქნება კრიზისის შემდეგ? რა პოზიცია ექნება ლარს სხვა ქვეყნების ეროვნულ ვალუტებთან მიმართებით? – არსებულ ვითარებაში, ჩვენ მეტწილად, ისევ პირდაპირ უცხოურ ინვესტიციებზე ვართ დამოკიდებული. მსხვილი ინვესტორები ინვესტიციის განხორციელებისას ყველაზე მეტად კონკრეტული ბიზნესგარემოს მიმართ ხელისუფლების დამოკიდებულებას ითვალისწინებენ.

ბოლო დღეებში, ცალსახად გამოიკვეთა სამთავრობო გუნდის დამოკიდებულება – მკაცრი, მენტორული ნარატივის მქონე განცხადებები ექსპროპრიაციის შესახებ. რის მიმართაც ინვესტორები განსაკუთრებით მგრძნობიარენი არიან, შესაბამისად, მათ შემდგომ ქტივობებზე ამ ყველაფერს უდიდესი გავლენა ექნება.